Edremit Güncel Bilgi ve Haber Sitesi

Astronotlar Suni Williams ve Butch Wilmore, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) sekiz gün sürecek bir görev için gitmişti. Ancak bu görev, beklenmedik şekilde dokuz aylık zorunlu bir mahsur kalmaya dönüştü. Şimdi ise iyileşme süreci başlıyor. Dönüşlerini gösteren videoda, astronotların kapsülden çıkarken vücutlarını taşımak için yardıma ihtiyaç duydukları anlar gösteriliyor. İşte bu yüzden astronotlar, uzaya en iyi fiziksel durumda çıkarlar

Astronot Suni Williams, dün dünyaya iniş yaptığında kalkmak için yardım altı. NASA

Haftalarca yatakta uzandığınızı ve hiç kalkmanıza gerek olmadığını hayal edin, bilim insanlarının yerçekimsizliğin etkilerini incelemek için kullandığı yöntemlerden biri de bu. İşte uzaydaki yaşam böyle hissettiriyor.

Ancak kaslar söz konusu olduğunda, "Kullan ya da kaybet" kuralı devreye giriyor. Sadece ayakta durmak bile vücuttaki birçok kası harekete geçirir. Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki (ISS) mikro yerçekiminde ise bu gerçekleşmez. Kas gücünün anlamı, neredeyse her şeyin ağırlıksız olduğu bir ortamda tamamen değişiyor.

Temsili astronot fotoğrafı. iStock

ŞİŞMİŞ BİR YÜZ İLK DEĞİŞİKLİK

BBC'nin haberine göre vücuttaki sıvılar da mikro yerçekiminde yer değiştiriyor. Dünya’da sıvılar yerçekimiyle bacaklara doğru çekilirken, uzayda göğüs ve yüze doğru hareket ediyor.

Şişmiş bir yüz, vücuttaki ilk fark edilen değişikliklerden biri. Ancak bu durum, beyinde şişmelere ve gözde değişikliklere yol açabilir; optik sinir, retina ve hatta gözün şekli bile etkilenir. Bu durum, "uzay uçuşuna bağlı nöro-oküler sendrom" olarak adlandırılır ve bulanık görmeye, hatta geri dönüşü olmayan hasara neden olabiliryor.

BAŞ DÖNMESİ HİSSİ

Mikro yerçekimi, dengemizi ve hangi yönün yukarı veya aşağı olduğunu anlamamızı sağlayan 'vestibüler sistemi' de bozuyor. Uzayda "yukarı, aşağı" veya "yana" diye bir yönler yok. Bu durum, uzaya ilk çıkıldığında olduğu gibi Dünya’ya dönüldüğünde de kafa karıştırıcı olabiliyor.

UZAYDA KALP NASIL ÇALIŞIR?

İlginizi Çekebilir

Dünya’ya ‘zayıf’ dönüş

9 ay sonra Dünya’ya dönüş hazırlığı

Kalp ve kan damarları da daha az çalışır çünkü kanı yerçekimine karşı pompalamak zorunda kalmazlar, bu da zayıflamalarına neden olur. Kemikler de daha zayıf ve kırılgan hale gelir.

Normalde eski kemik hücrelerini yıkan ve yeni kemik hücreleri oluşturan hücreler arasında bir denge var. Ancak yerçekimine karşı direnç gösterilmediğinde bu denge bozuluyor.

'HIZLANDIRILMIŞ YAŞLANMA SÜRECİ'

Güney Galler Üniversitesi'nden insan fizyolojisi uzmanı Profesör Damian Bailey, "Uzay, insanların şimdiye kadar karşılaştığı en uç ortam ve bu aşırı koşullarla başa çıkacak şekilde evrimleşmedik," diyor ve ekliyor:

Her ay, kemik ve kaslarının yaklaşık yüzde 1'i erir ve bu hızlandırılmış bir yaşlanma süreci anlamına geliyor. Ve bu etkiler, Dünya'ya dönüşte daha da belirginleşiyor.

UZAYDA GÜNLÜK YAŞAM

Astronotların günlük rutinlerinde kas ve kemik sağlığını olabildiğince korumak için. koşu bandı, bisiklet ve ağırlık çalışmalarından oluşan iki saatlik egzersiz programı var, Şimdi ise Suni ve Butch, kaybettikleri fonksiyonları geri kazanmak için yoğun bir antrenman programına başlayacaklar. Britanyalı astronot Dr. Helen Sharman, "Kas kütlelerini geri kazanmaları muhtemelen birkaç ay sürecek," diyor.

'ESKİ HALLERİNE DÖNEMEYEBİLİRLER'

Kemik kütlesinin toparlanması ise "birkaç yıl" alabilir, fakat o zaman bile "Dünya'ya döndükten sonra yeniden oluşan kemik türünde ince değişiklikler olabilir ve bu tamamen eski haline dönmeyebilir."

Uzmanlara göre uzay, yalnızca kas ve kemikleri değil, tüm vücudu değiştiriyor. Vücudumuzda yaşayan yararlı bakterilerin türleri, yani mikrobiyom, bile başkalaşıyor.