Edremit Güncel Bilgi ve Haber Sitesi

"Türkiye, savunmasına her zaman büyük önem verdi; önce silah satın aldı, ardından kendi silahlarını geliştirmeye başladı" ifadelerine yer veren Al Jazeera, Türk ordusuyla ilgili analizine şöyle devam ediyor:

NATO'nun ikinci en büyük kara ordusuna sahip olan Türkiye, aynı zamanda uluslararası pazarda bazı ikonik ürünleriyle dikkate değer bir silah ihracatçısı olarak da öne çıktı.

Türkiye'nin savunma sanayii ihracatı, 2024 yılında yıllık bazda artarak 7.1 milyar dolara ulaştı, bu rakam on yıl önce 1.9 milyar dolardı. Türkiye'nin müşterileri arasında Avrupa ve Orta Doğu ülkeleri yer alıyor.

Peki bu büyümenin arkasında ne var? Türkiye’nin yetenekleri neler? Ve neden önemli? İşte bildiklerimiz:

Kemankeş 2

Türkiye uzun süredir askeri alanda kendi kendine yeterlilik hedefliyor. Bu süreç, 1985'te Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı'nın (SAGEB) kurulmasıyla başladı.

SAGEB yıllarca araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) konusunda uluslararası iş birliklerine odaklandı. Ancak Türkiye, satın alabileceği silahlar ve bunları nasıl kullanabileceği konusunda kısıtlamalarla karşılaştıkça yerli üretime yöneldi.

2010'lu yıllarda odak, yerli tasarıma kaydı ve bu da savunma sanayiinde büyük bir üretim artışı sağladı.

Bugün, binlerce Türk savunma üreticisi kara, hava ve denizcilik alanlarında faaliyet gösteriyor ve bu, giderek daha fazla uluslararası tanınırlık kazanıyor.

Bayraktar TB2 İHA

Al Jazeera, "Türk İHA'larını duydunuz mu?" derken şöyle devam ediyor: Belki de en ünlü Türk insansız hava aracı (İHA), 2014'te ilk kez sahaya çıkan ikonik Bayraktar TB2'dir. Bu İHA, en çok satın alınan Türk savunma ürünlerinden biri.

TUSAŞ Anka-S

Ancak başka modeller de var; 200 kg yük taşıyabilen orta irtifa uzun dayanıklılık (MALE) sınıfındaki Anka-S ve 70 kg yük kapasitesine sahip Vestel Karayel taktik İHA gibi. Türkiye ayrıca, yapay zeka destekli tehdit tanımlama ve imha kabiliyetine sahip olduğu belirtilen Çelik Kubbe adlı hava savunma sistemi üzerinde çalışıyor.

Beşinci nesil savaş uçağı KAAN

Buna ek olarak, Türkiye’nin ilk yerli beşinci nesil savaş uçağı olan KAAN üzerinde çalışmalar devam ediyor. KAAN, Hava Kuvvetleri envanterindeki yaşlanan Amerikan yapımı F-16'ların yerini almayı hedefliyor.

Karada, Türkiye’nin zırhlı araç üretimi Altay ana muharebe tankı ile öne çıkıyor. Altay, Alman Leopard ve Amerikan Abrams tanklarına rakip olacak şekilde tasarlandı. Ayrıca, mayına dayanıklı Kirpi, genellikle terörle mücadele operasyonlarında kullanılıyor. FNSS Defence Systems tarafından üretilen Kaplan ve Pars gibi modern piyade savaş araçları da ordunun envanterinde yer alıyor.

DENİZCİLİK HAMLELERİ

2004 yılında başlatılan Milli Gemi Projesi (MİLGEM) ile Türkiye, yeni nesil deniz kuvvetleri gemileri üretmeyi hedefledi.

MİLGEM projesi kapsamında Ada sınıfı korvetler ve İstanbul sınıfı fırkateynler üretildi. Daha gelişmiş savaş gemileri ve denizaltılar için de planlar devam ediyor.

En dikkat çekici olanı ise 2023'te hizmete giren, insansız hava araçları taşıyabilen TCG Anadolu amfibi hücum gemisi. Bu gemi, Türk donanmasının en büyük gemisi olma unvanını taşıyor.

BALİSTİK FÜZELER

Ayrıca Bora kısa menzilli balistik füze ve Atmaca uzun menzilli gemisavar füze gibi birçok akıllı mühimmat, hava savunma sistemi ve füze de üretiliyor.

Bayraktar SİHA

Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü - SIPRI verilerine göre Türkiye'nin savunma ihracatı, küresel silah ihracatının yüzde 1.7'sini oluşturarak, Türkiye'yi 2020-2024 döneminde dünyanın en büyük 11'inci savunma ihracatçısı yaptı.

Son bir yılda, Türkiye'nin ihracatı 178 ülkeye ulaştı. 2015-2019 dönemine kıyasla yüzde 103'lük bir artış kaydedildi.

Türkiye'nin en büyük müşterileri Birleşik Arap Emirlikleri, Pakistan ve Katar oldu.

En popüler ihraç ürünü olan Bayraktar TB2 ise Irak, Ukrayna, Kenya, Bangladeş ve Japonya dahil olmak üzere 31 ülkeye ihraç edildi.

Üretici firma Baykar, 300 milyon dolarlık yatırım ile kendi jet motorunu geliştirmeye başladı ve Akıncı İHA ile Kızılelma insansız savaş uçağı için yerli motor geliştirmeyi hedefliyor.

Aselsan’ın ACV-X zırhlı muharebe aracı. AA

Al Jazeera'nin yorumuna göre "Türkiye'nin askeri donanım geliştirme hamlesi, hem dış baskılar hem de iç dinamiklerin bir sonucu olarak değerlendirilebilir." Yayın organı Türkiye'yi yönlendiren tarihi gelişmeleri şöyle özetliyor:

- 1970'lerde, ABD, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahalesi nedeniyle silah ambargosu uyguladı.
- 1990'ların başında, Almanya, Türkiye'ye sattığı zırhlı araçların yurtiçinde kullanıldığını öne sürerek silah ihracatını yasakladı.
- 2020'de, Türkiye'nin Rus S-400 hava savunma sistemi satın alması üzerine ABD, Türkiye'ye yaptırım uyguladı.

Ancak o zamana kadar Türkiye, zaten güçlü bir savunma üreticisi haline gelmişti. Bugün Türkiye’de yaklaşık 3 bin savunma sanayii şirketi faaliyet gösteriyor.