Edremit Güncel Bilgi ve Haber Sitesi

ABD medyası farklı kaynaklara dayandırdığı haberinde, İsrail’in Amerikan desteği olmadan birkaç gün içinde İran’a saldırı düzenlemeyi planladığını aktardı.

NBC News kanalının haberine göre İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile nükleer programını kısıtlamak için diplomatik bir anlaşma konusunda müzakereler yürüttüğü dönemde büyük ihtimalle ABD desteği olmadan önümüzdeki günlerde İran’a karşı askeri bir eylemde bulunmayı düşünüyor. Kaynaklar, ABD’nin İsrail’in İran’a saldırması ihtimaline karşı teyakkuz halinde olduğunu belirtti.

Haberde İsrail’in İran’ın nükleer altyapısını vurma seçeneğini değerlendirdiği ifade edildi. CBS News ise çeşitli kaynaklara dayandırdığı haberinde, İsrail’in ABD’li yetkililere “İran’a operasyon başlatmaya tamamen hazır” olduğu bilgisini verdiğini aktardı.

Amaçlı mı? 

Üst düzey bir İranlı yetkili ise “dost bir bölge ülkesinin” İsrail’in muhtemel bir askeri saldırısı konusunda İran’ı uyardığını ifade etti. İranlı yetkili, mevcut gerginliğin, Pazar günü Umman’da ABD ile yapılması planlanan görüşmelerde İran’ın nükleer hakları konusundaki tutumunu değiştirmesini etkilemek amacıyla çıkarıldığını öne sürdü. 

Yetkili ayrıca İran’ın uranyum zenginleştirmeyi sürdürme konusundaki ısrarını devam ettireceğini vurguladı. New York Times gazetesine konuşan üst düzey bir İranlı yetkili ise İran ordusu ve hükümetinin İsrail’e yüzlerce balistik füzeyle anında karşı saldırı düzenleme planı hazırladığını belirtti. 

Ne olmuştu? 

İran ile ABD’nin nükleer anlaşmazlığı çözmeye yönelik başlattığı görüşmelerin 6’ncısı önümüzdeki Pazar günü Umman’ın başkenti Amman’da gerçekleştirilecek. ABD yönetimi önceki akşam Orta Doğu’daki diplomatik misyonlarını ve askeri üslerini kırmızı alarma geçirmişti. 

Beyaz Saray Basın Sözcüsü Yardımcısı Anna Kelly, ABD’nin bölgede artan güvenlik riskleri sebebiyle Irak’ın başkenti Bağdat’taki büyükelçilik binasını tahliye edeceğini açıklamıştı. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in de Ortadoğu’da görevli Amerikan askerlerinin ailelerinin gönüllü olarak bölgeden ayrılmasını onayladığı duyurulmuştu. İsrail’deki ABD Büyükelçiliği, personelini Tel Aviv, Kudüs ve Berşeva kentlerinin dışına çıkmamaları konusunda uyardı. İngiltere de bölgedeki denizcilere Basra Körfezi, Umman Körfezi ve Hürmüz Boğazı’nda dikkatli olunması çağrısında bulunmuştu. 

‘İsrail’in saldırma ihtimali yüksek’

ABD Başkanı Donald Trump, İran ile bir anlaşma yapmayı tercih ettiğini ve anlaşma sürecinde İsrail’in olası saldırısının “her şeyi mahvedeceğini” belirtti. Trump dün, Beyaz Saray’da düzenlediği bir imza töreninde “İran asla nükleer silaha sahip olamaz, bu kadar basit” derken, “Orta Doğu’da büyük bir çatışma ihtimali var. İsrail, İran’a yakın zamanda saldıracak gibi görünmüyor ancak gerçekleşme ihtimali yüksek” diye konuştu.

İran yükümlülükleri yerine getirmedi

Birleşmiş Milletler bünyesindeki Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) dün aldığı şok kararda, İran’ın nükleer materyaller ve faaliyetler konusunda 2019’dan bu yana yükümlülüklerini yerine getirmediği belirtildi. Karar BM yaptırımlarının yenilenmesine zemin hazırladı. 

UAEA’nın 35 üyeli Yönetim Kurulu tarafından kapalı kapılar ardında yapılan toplantıda, İran’ın nükleer yükümlülüklerini yerine getirmediği kararı 19 evet, 3 hayır ve 11 çekimser oyla kabul edildi. Karar metninde, “(Yönetim Kurulu) İran’ın 2019’dan bu yana, Ajans’a bildirilmeyen nükleer materyaller ve İran’daki birçok bildirilmeyen tesisteki faaliyetler konusunda tam ve zamanında iş birliği sağlama yükümlülüklerini defalarca yerine getirmemesi durumunun, Ajans ile yaptığı Koruma Anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerine uyumsuzluk teşkil ettiğine karar vermiştir” ifadeleri yer aldı. UAEA, yaklaşık 20 yıl sonra ilk kez böyle bir karar aldı. 

‘Hemen başlayacağız’ 

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ise, karar kınanırken, “İran, bu siyasi karara cevap vermek zorundadır” denildi. Söz konusu kararın siyasi amaçlı olduğu ve teknik-hukuki temelden yoksun bulunduğu ifade edildi. 

Öte yandan İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, UAEA Yönetim Kurulunda alınan karara karşılık kuracakları yeni zenginleştirme tesisinin önceden inşa edilen “güvenli ve erişilemez bir yer” olduğunu ve santrifüjlerin kurulduğu an faaliyete başlayacağını bildirdi.