Edremit Güncel Bilgi ve Haber Sitesi

Duygu Erdoğan - Türkiye’de ekili alanların çoğu 10-14 Nisan tarihleri arasında yaşanan zirai dondan zarar gördü. Özellikle 11 ve 12 Nisan geceleri soğukluk eksi 15 dereceye kadar düştü. Bu don olayı, daha çok ilkbahar dönemi çiçekleri açan meyve türlerine zarar verdi. Kayısı, kiraz, erik, şeftali, elma başta olmak üzere hasat tarihi yaklaşan ürünlerde kayıplar fazla oldu. Hasarın gelecek hafta netleşmesi bekleniyor. Kiraz ve kayısıda birinci, elmada dünya ikincisi üretimi olan Türkiye’de hem yurt içinde azalan ürünün sofraya daha pahalıya gelmesi, hem de ihracat tarafında kayıplar yaşanacağı öngörülüyor. Sorunun derinleşmemesi için elinde ürün olmadan bahçe, tarla bakımına devam etmesi gereken çiftçinin 1 yıl boyunca ek katkı ve teşviklerle desteklenmesi talep ediliyor. 

‘Yarı yarıya az’ 

Kirazın önemli üretim merkezlerinden Afyonkarahisar ve Manisa bölgesinin zararı fazla. Çiftçiler ‘dalda tadına bakacak ürün de yok’ derken; Manisa Şehzadeler Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Altındağ, “Bahçesine göre yüzde 50 ve yüzde 100 olmak üzere kayıp var. Toplam üretimimiz yarı yarıya az olur” diye konuştu. 

Elma üretiminin merkezlerinden Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram, Türkiye genelinde toplam elma üretiminin 5 milyon tona ulaştığını; zirai don nedeniyle yüksek rekolte beklenen bu yıl kaybın yüzde 80 olacağını tahmin ettiklerini söyledi. 

Destek talebi var 

Meyvenin üretim merkezlerinden Mersin’de hemen her alanın zarar gördüğün belirten Akdeniz Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, “Özellikle küçük aile işletmelerinin desteksiz toparlanması mümkün olmaz. Üreticiyi ancak devlet ayağa kaldırır” dedi. Mut Ziraat Odası Başkanı Muharrem Yılmaz da, ihracata giden sofralık kayısıda zarar boyutunun fazla olduğunu söyledi. 

‘Arılara alan kalmadı’

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, zirai don nedeniyle arıcıların da büyük zarar gördüğünü belirtti. Şahin, yaptığı açıklamada, zirai don hadisesinin bahçelerde elma, şeftali, kayısı, kiraz, vişneyi, doğada otları ve kır çiçeklerini yok ettiğini söyledi. Şahin, “Doğada, tarlada arıların çalışacağı alan kalmadı” dedi.

Sigorta artıyor ama...

Çiftçi Kayıt Sistemi’nde (ÇKS) 2.4 milyon çiftçi var. Bu çiftçilerin 900 bine yakın kısmının tarım sigortası yaptırdığı öngörülüyor. Türkiye’de 200 milyon dekara yakın tarla bitkileri, meyve ve sebze ekili alan var. Yaklaşık 35 milyon dekar alanın Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) kanalıyla sigortalı olduğu biliniyor. Her yıl özellikle iklim endişesiyle sigortalı alan oranı artsa da sadece her 5 tarım alanında 1’i sigortalı. Ancak özellikle bitkisel sigortadan en fazla buğday, arpa, ayçiçeği, fındık ve mısır ekili alanlar faydalanıyor. Diğer ürünler için sigorta oranı daha düşük.