Edremit Güncel Bilgi ve Haber Sitesi

Emre ERGÜL - Evrenin genişlemesi… Kâinatın Büyük Patlama (Big Bang) ile 14.5 milyar yıl önce hayata geçmesi… Trilyonlarca galaksinin varlığı ve Dünya dışında bir yerlerde yaşam olup olmadığı tartışması… Bildiğiniz her şeyi unutun… Siz unutmazsanız, Amerikalı bilim insanı Lior Shamir unutturacak.

NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu tarafından elde edilen görüntüleri inceleyen Kansas Eyalet Üniversitesi’nden Bilgisayar Bilimi Doçenti Shamir’e göre, teleskobun incelediği 263 galaksinin “Üçte ikisi saat yönünde, üçte biri ise saat yönünün tersinde dönüyor.” Peki, Shamir’in Royal Astronomical Society Monthly Notices dergisinde yayınlanan makalesinde değindiği bu dönüşler neyi gösteriyor?

“Evrendeki herhangi bir yıldızın yarısının bir yönde, geri kalanının ise bunun tersine döndüğü varsayımına meydan okunuyor” diyen Shamir şöyle devam ediyor:

“Bunun neden gerçekleştiği henüz net değil, ancak iki temel olası açıklama var. İlk olasılık, evrenin dönerek doğmuş olması. Bu, tüm evrenin bir kara deliğin iç kısmı olduğunu varsayan ‘kara delik kozmolojisi’ gibi teorilerle uyuşuyor. Bulgular, galaksimizin bir kara deliğin içinde sıkıştığını ve bu kara deliğin de başka bir evrenin içinde yer aldığını anlatan ‘Schwarzchild kozmolojisi’ adı verilen teoriyle de benzerlik gösteriyor.”

İşin özeti şu: “Evrenimiz bir kara deliğin içinde ve bu kara delik de daha büyük bir ana evrenin içinde yer alıyor. Yeni araştırma, bunu savunan ‘Schwarzschild kozmolojisi’ teorisine destek sağlıyor!”

O zaman da şu soru akla geliyor:

“Evrendeki kara delikler ne o zaman?”

Shamir’in iddiasına göre de kainattaki kara delikler, “Bizim tarafımızdan gözlemlenemeyen diğer evrenlere açılan solucan delikleri olabilir.”

Bulguları değerlendiren New Haven Üniversitesi’nden teorik fizikçi Nikodem Poplawski de şöyle konuştu:

“Dönen evrenin en basit açıklamasının evrenin dönen bir kara delikte doğmuş olması olduğunu düşünüyorum. Evrenimizde, ana kara deliğinin dönüş ekseninden miras alınan tercih edilen bir eksen, galaksilerin dönüş dinamiklerini etkilemiş ve gözlemlenen saat yönünde-saat yönünün tersine asimetriyi yaratmış olabilir. Teleskobun galaksilerin tercih edilen bir yönde döndüğünü keşfetmesi, kara deliklerin yeni evrenler yarattığı teorisini destekleyecektir ve bu bulgular doğrulanırsa çok heyecanlanırım.”

‘Schwarzchild kozmolojisi’ nedir?

Bir asırdan fazla bir süre önce, Karl Schwarzschild adlı bir Alman fizikçi, denklemler kullanarak, şu anda kara delik olarak bildiğimiz şeyi matematiksel olarak tanımladı. Schwarzschild kozmolojisi olarak da adlandırılan kara delik kozmolojisinin temellerini attı. Yıllar sonra, 1970’lerin başında, Raj Kumar Pathria ve I.J. Good adlı iki bilim insanı, Schwarzschild’in çalışmalarını temel alarak, şu anda olay ufku (hiçbir şeyin kaçamayacağı bir kara deliğin sınırı) olarak adlandırdığımız Schwarzschild yarıçapının, evrenimizin sınırı olarak da işlev görebileceğini öne sürdü.

Bilim insanları, uzak bir galaksinin merkezinde yer alan süper kütleli kara deliğin fotoğrafını ilk kez 2019’da çekmişti.

40 milyar km çapıyla Dünya’dan 3 milyon kat daha büyük olan dev kara deliği bilim insanları “canavar” olarak tanımlamıştı.